استاد ایلیا «میم» رام الله

(قسمت اول) 

آب يکي از عجيب ترين و باعظمت ترين چيزهاي عالم است. و يکي از عجيب ترين آيات قرآن همين است: و من الماء کل شيء حي. چطور مي‌شود تصور کرد که همة چيزهاي زنده، همه موجودات عالم، ميلياردها ميلياردها موجود زنده، وجودشان براساس آب باشد. چه اسراري در آب است که مي‌تواند با چنين وسعت جهان آسايي کارساز و زنده کننده و شيءساز باشد؟ حيات به آن است و با آن عملي مي‌گردد از اينرو آب را راز حيات مي‌گويند. در قرآن، عنصر تعيين کننده بهشت، همين آب است... جايي که نهرها در آن روان است. پر از درخت و ميوه است. و درخت و ميوه هم وابسته به آب است. البته آن آب و درخت و ميوه و جويبارها مفهوم خاص خودشان را دارند و اينجا محل کلام نيستند...

 براي فهم اين آيه عجيب ابتدا وجه کارسازي آب را به مشاهده درآوريم. اگر آب کارساز نبود خداوند متعال براي ايجاد اين عالم بيکران و پديد آوردن بيشمار موجودات زنده آن، اينقدر اساسي، آن را به کار نمي برد. پس آب الگويي بسيار کارساز است. و اين کارسازيمفهوم خود را دارد...اگر انسان در فهم آب، اين چيز عجيب و عظيم توفيق يابد قطعاً او به شيوه‌اي جامع و روشي کامل براي حل مسائل زندگي دست يافته است.[1]

... آب، خود را با زمان و آتش هماهنگ مي‏سازد. گاهي كه آتش كم است و زمان فشردگي است، منقبض مي‏شود، يخ مي‏زند و مانند سنگ، سفت مي‏شود. و آنگاه كه آتش زياد است و هنگام سياليتِ بيشتر است، بخار مي‏شود و بالا مي‏رود. اوست كه در عين آنكه منجمد است، روان است. هم از آسمان پايين مي‏ريزد و هم از پايين به بالا مي‏رود.

 تنها، كسي به آسمان مي‏رود كه قادر است آسمان را در خود آشكار نمايد. و آن، آب است كه حتي قطره‏اي از آن قادر است همه آسمان را در خود متجلي سازد. قطره‏اي آب مي‏تواند خورشيد و ماه و ستارگان را در خود ديدني نمايد. و اين قدرت از شفافيت آب است. شفافيتي كه او را آينه حقيقت مي‏سازد و هر كسي مي‏تواند خود را در آن ببيند و بيابد...

او در قالبي كه در آن قرار مي‏گيرد گرفتار نمي‏شود بلكه قالبهايش گذرا و افتادني‏اند. اگر امروز يخ مي‏زند و به ظاهر سخت مي‏شود، در اوج يخ زدن آماده است تا ذوب شود و حتي بخار گردد. و هنگاميكه بخار است آمادة چون سنگ شدن و به ظاهر، سخت شدن است. اين از نرمي و انعطاف‏پذيري آب است...

آب خاموش و بي‏صداست اما به هنگامش مي‏خروشد و فرياد مي‏زند. به كسي آزار نمي‏رساند اما اگر مجري خشم آسمان شود قادر است هر چيزي را ويران كند.

آب مي‏شويَد و از آلودگي‏ها پاكيزه مي‏سازد. وقتي به گِل، آلوده مي‏شود، با آرامش و سكون خود، گِل را از خود جدا مي‏سازد و دوباره زلال مي‏گردد. و براي آنكه دوباره پاكيزگي خود را بيابد، گاهي به آتش و نور متوسل مي‏شود و غسل در نور، ظاهر مي‏گردد. او پليدي‏ها و بيماري‏ها و بدي‏ها را مي‏شويد و خود در آتش و آرامش شسته مي‏شود. بدي‏ها و رنج‏هاي تو را تحمل مي‏كند و با خود حمل مي‏كند و مي‏برد اما چيزي از تو نمي‏خواهد. به تو زندگي مي‏دهد و تو را تطهير مي‏سازد اما چيزي از تو نمي‏خواهد. او در معنا از خود گذشته است. هزار كار مي‏كند اما ساده و بي‏ادعاست. چنان ساده است كه حتي رنگ و بو و شكلي هم ندارد. خودش بي‏رنگ است اما به هر رنگي در مي‏آيد و با وجود بي‏شكلي‏اش، شكل‏هاي بسياري بر خود مي‏پذيرد و خود هيچ يك نيست. آب به هر شكل كه درمي‏آيد همان آب است چون نرم است و جريان دارد. حتي از ميان كوهها عبور مي‏كند. در سطح زمين جاري مي‏شود. زمين را مي‏شكافد، بخار مي‏شود و بالا مي‏رود اما هنوز آب است. به هزار شكل درمي‏آيد اما يكيست. تغيير مي‏كند اما يكيست و اصل آن دگرگون نمي‏شود. با وجود اثرات بسيار خود، آنقدر بي‏ادعاست كه ارزان‏ترين و فراوان‏ترين چيزهاست. بيشترين بخش بدن انسان را در بر گرفته لكن ناپيداترين است. بخش اعظم زمين، آب است اما نام آب بر زمين نيست و به زمين درياي بزرگ نمي‏گويند و زمين مي‏گويند. و اين از بي‏ادعايي و تواضع آب است. همه چيز از آب است، بر مبناي آب است و آب مايه حيات است[2] اما بدترين و تحقيرآميزترين استفاده‏ها را از او مي‏كنند و اين هم از نرمي و تواضع و از خودگذشتگي آب است. آنچه ظاهراً جدا و قوي‏تر است آن نيز در آن است. هوا و آتش در آب است، هم مي‏سوزد و هم مي‏سوزاند[3]، هم آتش مي‏گيرد و هم آتش را خاموش مي‏كند. ظاهراً ضعيف است و قدرت زيادي ندارد اما شديدترين قدرتها[4] در آن است. اين قدرتها حتي در يك قطره آب هم هست زيرا قطره آن دريا را با خود دارد و آسمان را در خود دارد.[5] مگر نمي‏بيني كه هر گاه آب بر زمين مي‏ريزد، به سمت دريا متمايل مي‏شود و بسوي دريا و در نهايت به آسمان مي‏رود. حتي وقتي كه ظاهراً سر جاي خود مي‏ماند و در خود گم مي‏شود و در زمين فرو مي‏رود...

... اگر كسي آب را ترك كند زندگي را ترك كرده و اگر كسي با آن بجنگد با حيات خود جنگيده. همه حاضرند براي آن بجنگند اما هيچ كس حاضر نيست با آن بجنگد و او خود با هيچ چيز نمي‏جنگد...

برگرفته از کتاب تعاليم حق (الاهيسم - جلد دوم) ـ اثر ايليا «ميم»